Donderdag 8 november 2012 was de avond van de begrotingsraad. Een vroegertje voor de raadsleden, want de vergadering werd al om 19.00 uur geopend.

Een week eerder; tijdens de begrotingscommissie, hadden we al wat politieke verkenningen gedaan. We wisten dat alle fracties positief stonden tegenover onze motie om studenten in te zetten om creatief mee te denken over de schijnbaar onoplosbare opgaven en vragen van onze gemeente. Deze motie de we indienden bij de behandeling van de begroting werd unaniem aangenomen. (Op onze website is de tekst van de motie te lezen.)

Tijdens de commissievergadering werd al duidelijk dat de financiële toekomst steeds zorgelijker wordt. Voorafgaand aan de raadsvergadering werd nog een extra overleg ingelast om een laatste wijziging van de balansprognoses toe te lichten. Dat dit nodig was, was met name te danken aan collega Henk Meester (L3B) die de cijfers van begrotingen en jaarrekeningen naast elkaar had gelegd en daarin fouten constateerde.

Bij de behandeling in de raad was Ankie van Tatenhove deze keer onze woordvoerder.
In tegenstelling tot veel van de andere fracties gebruikten wij de spreektijd in de eerste termijn ook om wat breder te beschouwen. Deze keer aan de hand van ons eigen verkiezingsprogramma.

In de tweede termijn kwam het nog tot een botsing met het CDA, toen die de overige fracties verweet geen aandacht te besteden aan het verenigingsleven en de sport de das om te doen met het invoeren van afgesproken huurverhogingen. Wij herinnerden het CDA er aan dat zij steeds opnieuw het college opdragen de tarieven te verlagen, maar de verantwoordelijkheid voor de portefeuille sport niet over wilden nemen na het vertrek van wethouder Bodbijl. Het CDA hield bij de onderhandelingen in de zomer 2011 vast aan de eigen portefeuille-indeling rond de aandachtsgebieden van Claudia Füss. Zij wilde geen verantwoordelijkheid nemen voor de sport en de besluiten die op dat terrein al genomen waren. Daarmee heeft het CDA wat ons betreft ook het recht verspeeld om het college keer op keer op te roepen de boel te repareren. Dat had het CDA met een eigen wethouder op die post dus ook zelf kunnen en moeten doen. Wij hebben hen al meermalen gevraagd dan zelf met een serieus voorstel te komen, voorzien van een echte dekking. Het schoot het CDA in het verkeerde keelgat. Maar zo gaat dat in de politiek, daar hebben we allemaal wel eens last van.

Onderstaand onze bijdrage in eerste termijn:

BIJDRAGE 1e TERMIJN - MEERJARENBEGROTING 2013-2016

Meer risico’s, minder middelen. Dat was de titel die de kadernota 2012 droeg.
De begroting 2013-2016 heeft geen ondertitel gekregen, maar maakt duidelijk dat het zwaar weer blijft voor Lansingerland. De begroting baart ons zorgen. En die zijn na de behandeling in de begrotingscommissie van vorige week en de brief van afgelopen dinsdag niet minder geworden. Integendeel. Omdat de leden van onze fractie gisteravond een dankdienst bijwoonden konden we de toelichting op de gewijzigde cijfers niet bijwonen, maar de cijfers zullen er niet beter op geworden zijn dan in de brief vermeld stond.

Maakten we ons tot voor kort vooral druk om de grondexploitatie, het grondbedrijf en onze Vinexopgave, nu verschuift de aandacht ook naar de schuldenlast en de wijze waarop wij aan onze verplichtingen kunnen blijven voldoen. Het lijkt er op dat de crisis zich nog in alle ernst gaat openbaren en dat de situatie erger is dan we bij de kadernota 2012 vermoedden.

1. We horen het graag als de wethouder ons op dit punt kan corrigeren of geruststellen.

Zeker nu zijn we daarom blij dat we na de kadernota raadsbreed bezig zijn geweest met het formuleren van een Zomerakkoord, om extra te bezuinigen. We denken dat het noodzakelijk is dat het zomerakkoord een vervolg krijgt in een Winterversie. Wat de fractie van de ChristenUnie betreft rekenen we daarin ook eens met het artikel-12 scenario om te kijken hoever wij daar werkelijk nog vandaan zijn en welke stappen wij kunnen zetten om daar wel naar toe te groeien, maar niet te belanden. We houden immers liever zelf de regie.

2. Ziet de wethouder hiertoe mogelijkheden?

Vooruit kijken.
Voorzitter, vanavond kijken we vooruit. We doen dat binnen de bovengeschetste context en wetende dat er de komende jaren nog meer op ons af zal komen, want terwijl wij ons vorige week in de raadzaal bogen over onze begroting, droogde in Den Haag de inkt op van een regeerakkoord waarin gesproken wordt over miljardenbezuinigingen. Daar kunnen we ons geen voorstelling van maken. Onder dit gesternte spreken wij over onze eigen financiële perikelen.

In deze bijdrage blijven we bij de thema’s uit ons verkiezingsprogramma ‘tot bloei komen in Lansingerland’.

Balans in de samenleving
Het eerste thema dat we aan de orde stelden is de ‘balans in de samenleving’.
Een belangrijk thema, waarvoor we ook in eerdere bijdragen aandacht hebben gevraagd.

De metafoor dat ‘los zand geen solide bouwmateriaal is’ verwoordt voor ons dat waar de onderlinge verbinding ontbreekt, ook de maatschappelijke samenhang moeilijk vorm krijgt.
Die samenhang is wél belangrijk. En die wordt steeds belangrijker. Bij de kanteling van de WMO, het beroep op mantelzorg, de uitvoering van de WWB en de participatiewet, bij het indiceren van de zorg, steeds meer gaat de aandacht uit naar de zelfredzaamheid van de hulpvrager en de rol die de omgeving daarbij speelt. Dat vraagt dus niet alleen iets van de zorg- of hulpvrager, maar net zo goed iets van de omgeving.

Gelukkig zijn er in onze wijken mensen die klaar staan voor een ander. Vrijwilligerswerk en de buurtpreventie zijn slechts een paar voorbeelden. Maar, vraagt de ChristenUnie zich af: hebben we er genoeg? En hebben we de zaak goed ingericht? Marja Jager promoveerde eind september op haar proefschrift waarin ze onderzocht in hoeverre de samenleving de overheid kan helpen bij de uitvoering van de WMO. Ze constateert dat gemeenten te vaak instrumenteel blijven denken: in geld en beleid. Terwijl de inwoners de mantelzorgtaken of het vrijwilligerswerk niet doen omdat ze gemeentelijk beleid willen uitvoeren, maar omdat ze er voor elkaar zijn. Ook in onze gemeente zijn die verbanden er waarin mensen dingen met elkaar delen en voor elkaar klaar staan. Het is goed om dat als uitgangspunt te nemen en te kijken wat er met beleid versterkt kan worden. Dan hebben we het over het verenigingsleven, maar bijvoorbeeld ook over de kerken.

3. Wij zien niet alleen een kanteling in de uitvoering van de WMO, maar zien ook de noodzaak voor een kanteling in de uitgangspunten bij de beleidsmakers. Zien zij die ook?

Met gezonde ambities
In ons eigen verkiezingsprogramma spraken wij over gezonde ambities. Maar ook die woorden dateren uit de tijd dat we hoopten dat de crisis zijn hoogtepunt (of is het dieptepunt) had gehad. Wat zijn gezonde ambities in een tijd waarin de gemeente voor elke investering geld moet lenen en bouwt aan de eigen schuldquote. Hoe reëel zijn ambities in een tijd waarin investeerders wegblijven, projectontwikkelaars lijdzaam afwachten en de gemeente met braakliggende gronden blijft zitten, of ze uit exploitatie haalt.

Toch is de ChristenUnie van mening dat het goed is om de ambities die we hebben geformuleerd duidelijk voor ogen te houden. Omdat ze de contouren schetsen van onze gemeente en omdat ze houvast geven bij de koers die we uitzetten.
Een groene gemeente in verstedelijkt gebied.

Het verstedelijkte gebied is voor een belangrijk deel gerealiseerd. Wat ons betreft volgt het groen zo snel mogelijk. We noemen de verdere aanleg van het Annie MG Schmidtpark, de groei van de Groenzoom en de realisatie van de Vlinderstrik.

4. We horen graag van het college of deze plannen conform afspraken zullen worden uitgevoerd.

Een volwassen park in de spreekwoordelijke achtertuin kan immers ook een Unique Selling Point zijn in de gebiedspromotie. Dat zullen we de nieuwe wethouder ook meegeven!

Als schakel in de geschiedenis
We schrijven geschiedenis. Deze jaren waarschijnlijk meer dan ooit. We geloofden in de maakbaarheid van de samenleving, we vertrouwden op de verzorgingsstaat en we hoopten op de toekomst. Dit geloof bleek niet houdbaar, het vertrouwen is gebroken de hoop lijkt vervlogen.

Toch worden er woningen gebouwd en ontstaan er nieuwe ideeën, zoals de Lansingerlandse versie van de erfpachtconstructie en het collectief particulier opdrachtgeverschap. Wat ons betreft smaakt dat naar meer. In de begrotingscommissie hielden wij daarom een pleidooi voor een andere benadering en voor de inzet van ‘goedkope denkers’.

We weten dat hogescholen en universiteiten hun studenten o.a. bij eindopdrachten graag laten nadenken over concrete vraagstukken. Onze gemeente hééft concrete vraagstukken. En daarom zien wij mogelijkheden om win-win situaties te creëren wanneer studenten integraal aan de slag gaan met onze uitdagingen of problematiek. Het voordeel van studenten is dat ze vaak nog wars zijn van de beperkingen en regels en niet alleen out of de box kunnen denken, maar ook onorthodox zijn in hun aanpak. En bovendien zijn studenten goedkoop.

4. Voor de goedkope denkers dienen wij hiervoor een motie in.

In gesprek met elkaar
Met elkaar in gesprek gaan en blijven. Dat is voor ons een belangrijk en waardevol thema. Daarom vragen wij regelmatig aandacht voor de communicatie over onze beleids-voornemens en plannen. Onze gemeente is te vinden op internet en actief met social media. Dat is goed, maar dat alleen is niet wat wij bedoelen wanneer we zeggen dat we in gesprek moeten blijven. Wat wij bedoelen wanneer we ‘in gesprek zijn met elkaar’ is oprechte belangstelling, klantgerichtheid. Niet praten over, maar praten met. Geen verkeerde verwachtingen, maar goede voorlichting. Service als houding, niet als afdeling.

Juist dat zoeken we. Burgerparticipatie speelt daarin een rol: een open oor voor wat in de samenleving leeft. Wij verwachten het ook van onze inwoners dat ze met elkaar in gesprek gaan en met elkaar bouwen aan en zorgen voor de buurt. We ondersteunen daarom het voorstel voor een extra stimulans voor de buurtpreventie, maar we maken daarbij de aantekening dat de rol van de gemeente het faciliteren is, niet het initiëren. Wij gaan er van uit dat we ons dan in de raad ook niet meer bezig moeten houden met extra investeringen in hondenpoepbeleid, daar kunnen de buurtbewoners elkaar op aanspreken. Wat ons betreft blijft de investering voor hondenpoepbeleid dan ook eenmalig.

Om in gesprek te gaan met elkaar, hebben we ontmoetingsplaatsen nodig. We kenden al de JOP’s en hebben er straks ook een SOP bij. Eigenlijk zijn wij geen voorstander van een SOP – we hebben het al vaker genoemd. Onze fractie is van mening dat we niet voor elke doelgroep een eigen ‘territorium’ moeten creëren, maar zorgen dat jong en oud elkaar tegenkomen; in de wijk, op het sportveld, bij de bibliotheek, etc. of wellicht in de hal van het gemeentehuis. We steken het budget en onze energie liever in een multifunctioneel ouderen-jongerencentrum; een communitycenter. Uit contacten met o.a. de bibliotheek en de muziekschool weten wij dat ook zij durven brainstormen over dergelijke ideeën; rijp en groen. En in het vernieuwde subsidiebeleid kan dit wat ons betreft meegenomen worden. En vanzelfsprekend kan ook dit een mooi onderwerp zijn voor een prikkelend afstudeerproject.

Tot slot.
Hoe komen wij tot bloei in Lansingerland.
Voorzitter, dat zal niet makkelijk zijn, wanneer we alleen letten op de middelen die we niet meer hebben en de crisis die maar voortduurt. Maar wie goed om zich heen kijkt weet dat er niet alleen bloemen bloeien in aangeharkte tuintjes, maar dat er ook veel moois is te zien waar je het niet verwacht. Dat vraagt een open mind. Maar ook als het crisis blijft zullen wij onze schouders er onder zetten om te bouwen aan een bloeiende samenleving.

ChristenUnie

Lansingerland, 08 november 2012
Ankie van Tatenhove