In 2014 zijn hiernaar meerdere onderzoeken uitgevoerd en is gekeken waar er mogelijkheden liggen voor bezuinigingen. Daarnaast is er ook gekeken naar mogelijk oorzaken. Tenslotte heeft de rekenkamer gekeken of het uitgevoerde onderzoek wel conform de geformuleerde opdracht was. Kortom veel onderzoeken waarvan de conclusies over elkaar heen buitelden.

Hierover is de raad al meerdere malen met elkaar in discussie geweest en bleef er tijdens de raadsvergadering wat ons betreft nog 1 punt ter discussie staan en dat is of de uitgevoerde onderzoeken nu wel of niet voldoende inzicht geven in de exacte oorzaken van de hogere onderwijsgelden. Het antwoord is, denken wij, dat we dit inderdaad niet exact weten. Wat we wel weten is dat wij als gemeente een (bijna unieke) snelle groei hebben doorgemaakt als het gaat om leerlingenaantallen waardoor er dus in een hoog tempo verschillende scholen zijn gebouwd. Hierdoor is er in korte tijd veel geïnvesteerd, wat zwaar drukt op de begroting.
Daarnaast is er nog een andere oorzaak van te hoge uitgaven en dat zijn de zogenaamde ‘doordecentralisatie van de onderwijshuisvesting afspraken’.  Hierin zijn afspraken met de scholen gemaakt over verantwoordelijkheden als het gaat om onderwijshuisvesting en financiële vergoeding die zij hiervoor ontvangen van de gemeente.  De gemeente krijgt weer een vergoeding hiervoor van het Rijk. Nu is het zo dat deze, in het verleden, gemaakte afspraken ongunstig zijn voor de gemeente. Dit wordt versterkt door een generieke korting die het Rijk heeft opgelegd. Hierdoor moet de gemeente de scholen meer betalen dan zij ontvangt. Het college is hierover actief in overleg met de scholen om te zoeken naar een aanpassing van deze afspraken maar dit wordt volgens de wethouder erg lastig. We weten dus in grote lijnen wat de oorzaken zijn maar zoals aangegeven niet exact .

Dan blijft de vraag staan of er nog een onderzoek moet komen om te achterhalen hoe dit alles is ontstaan. Dit onderzoek gaat naar verwachting nog een ton kosten en dat is een fors bedrag. Dit rechtvaardigt wat de ChristenUnie betreft de vraag of een dergelijk onderzoek ons nou echt significant meer oplevert waar we iets mee kunnen. Wij denken van niet. Dat decentralisatieafspraken uit het verleden effect kunnen hebben op de toekomst weten we. Wat ons betreft is de les uit het verleden daarmee voldoende en is het duidelijk dat als er in de toekomst nog decentralisatieafspraken van onderwijshuisvesting gemaakt moeten worden hierin expliciet de afspraak moet komen dat het budget gekoppeld moet zijn aan de fictieve budget dat de gemeente vanuit het Rijk ontvangt.

Dan werd er ook nog een amendement ingediend dat het college opdraagt om een visie op onderwijshuisvesting op te stellen. Een dergelijke visie ontbreekt en de rekenkamer raadde aan om iets dergelijks op te stellen. Wij stonden hier tijdens het debat wat kritisch tegen over. De reden hiervoor is dat een dergelijke visie wel moet stroken met de financiële situatie waarin de gemeente Lansingerland verkeerd. De visie moet bijvoorbeeld niet gaan leiden tot meer nieuwe scholen en daarmee nog meer huisvestingskosten. Voor ons was van belang dat de huidige financiële kaders leidend moeten zijn in een tijd waarin de financiële middelen beperkt zijn. Deze voorwaarden werden beaamd en onderschreven door de indieners van het amendement, te weten PvdA, D66, VVD en WIJ-Lansingerland. Daarnaast gaf de wethouder aan met een notitie te komen hoe hij zo’n visie ziet en wat hij daarin wil meenemen. Deze notitie wordt besproken in de commissie Samenleving zodat de raad hier nog op kan sturen. Dit voorstel van de wethouder en de uitleg van de indieners van het amendement dat de visie binnen de gestelde financiële kaders moet vallen, heeft ons doen besluiten om voor het amendement te stemmen. Uiteindelijk stemden alle partijen, behalve Leefbaar 3B en Partij Neeleman, voor het amendement.